Introductie:
Patiënten met een rectumcarcinoom die een klinisch complete respons tonen na chemoradiatie kunnen worden behandeld volgens het wait-and-see(W&S) protocol, waarbij een operatie achterwege wordt gelaten. Het doel van deze studie was het evalueren van de anorectale functie(AF) in W&S patiënten. Tevens werd de correlatie tussen AF, tumorhoogte en dosimetrie onderzocht.

Methode:
Patiënten met een primair rectumcarcinoom zonder afstandsmetastasen die minimaal twee jaar behandeld worden volgens het W&S protocol werden geïncludeerd. Alle patiënten hadden een complete respons na behandeling met 50.4Gy gecombineerd met 2x825mg/m2/dag capecitabine.

De radiotherapieplanning CT werd gebruikt voor retrospectieve delineatie van het rectum en anale sfinctercomplex. Dosis-volume parameters werden voor deze structuren berekend met de originele bestralingsplannen.

AF werd gemeten door middel van anorectale manometrie. Uitkomsten hierbij waren sfincterspanning in rust(MRP), sfincterspanning bij knijpen(SAP) en volume perceptiedrempels van eerste gevoel(FS), eerste aandrang(FUTD) en maximaal tolerabel(MTV). Patiëntgerapporteerde AF werd verkregen middels de Vaizey- en LARS vragenlijst.

Resultaten:
Achttien patiënten werden geïncludeerd. De gemiddelde stralingsdosis op de anus was 42.7Gy. De gemiddelde MRP was 30±17mmHg en gemiddelde SAP was 94±45mmHg. Gemiddelde FS was 47±30mL, gemiddelde FUTD was 88±31mL en gemiddelde MTV was 135±37mL. 41% van de patiënten had geen LARS, 36% minor LARS en 23% major LARS. De gemiddelde Vaizey-score was 4(0-10). In deze kleine studiepopulatie werd geen correlatie gevonden tussen dosis-volume parameters en manometrie uitkomsten. Tevens was er geen correlatie tussen patiëntgerapporteerde AF en manometrie en tussen tumorhoogte en AF. Echter, een hogere stralingsdosis op het rectum en anale sfincter correleerde significant aan een slechtere patiëntgerapporteerde AF.

Conclusie:
Wait-and-see patiënten rapporteren ondanks orgaansparende behandeling anorectale dysfunctie en hebben gemiddeld genomen een lage anale sfincterspanning in rust en bij knijpen. Hogere stralingsdosis op het anorectum is op de lange termijn geassocieerd met slechtere patiëntgerapporteerde uitkomsten. Dit zou in de toekomst mee moeten worden genomen in de planning van radiotherapie.